تأثیر تغییرات شیب طولی بستر بر پیشروی شوری در آبخوان تحت فشار ساحلی

بهره‌برداری بیش از حد از منابع آب زیرزمینی سبب پیشروی آب شور دریاها به سمت آبخوان‌های ساحلی می‌شود. پژوهش حاضر به بررسی اثر تغییر شیب بستر آبخوان بر مشخصات گوه شوری شامل (1) ضخامت ناحیه انتقالی، (2) موقعیت پنجه شوری و (3) حجم آب شور آبخوان می‌پردازد. بدین منظور از کد عددی SEAWAT استفاده شده و با تعریف سناریوهای مختلفی با تغییر در اندازه و جهت شیب طولی بستر، رفتار گوه شوری در یک آبخوان تحت فشار و بزرگ مقیاس ساحلی مشخص شده‌است. در این سناریوها به منظور آنالیز حساسیت، نوع ورود جریان از مرز خشکی و ضخامت آبخوان نیز متفاوت لحاظ شده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که با شرایط دبی ثابت در مرز خشکی، پیشروی شوری به سمت آبخوان و ضخامت ناحیه انتقالی در بستر با تغییر شیب از مثبت (شیب طولی به سمت دریا) به منفی (شیب طولی به سمت خشکی) افزایش یافته که افزایش حجم آب شور را در پی داشته‌است. از اینرو مسطح در نظر گرفتن بستر مقدار پنجه شوری، ضخامت ناحیه انتقالی در بستر و حجم آب شور را کمتر از سناریوهای مشابه با شیب منفی و بیشتر از سناریوهای مشابه با شیب مثبت پیش‌بینی می‌کند. نوع شرط مرزی ورودی جریان آب شیرین نیز بر نتایج تأثیرگذار است، به طوریکه با تغییر مرز خشکی از دبی ثابت به هد ثابت، مشخصات گوه شوری تغییرات کمتری داشته است. تغییر در شیب بستر سبب اثرگذاری در عامل ثقل (بار پتانسیل) در روابط حاکم خواهد شد و به همراه بار فشار نقش اساسی در این رخداد ایفا میکنند.